بدون شک بسیاری از مردم یا در یکی از کسب و کارها فعالیت دارند و یا یکی از مشتریان این کسب و کارها می باشند، اما آیا تا به حال به این موضوع اندیشیده ایم که چگونه یک کسب و کار متولد شده و توسعه پیدا می کند؟
شاید در ذهن شما ایده های مختلفی برای ایجاد یک کسب و کار باشد. بنابراین باید ایده خود را به سرعت پرورش داده و آن را به کسب و کار مناسبی تبدیل نمایید. در ادامه توضیح داده خواهد شد که چگونه از میان ایده های مختلفی که دارید برترین و ناب ترین آن را برگزینید.
تجاری سازی ایده ها یکی از مباحث بسیار مهم در کارآفرینی می باشد. به عبارت ساده تر و ملموس تر، اینکه چگونه یک ایده تبدیل به پول شود دغدغه بسیاری از افرادی می باشد که معمولاً ذهن خلاقی دارند و ایده های نابی در ذهن آنان ظهور می کند. در این مبحث سعی شده است نحوه انتخاب بهترین ایده ها، از میان انبوه ایده ها تشریح گردد.
آیا هر ایده ای می تواند یک فرصت جهت راه اندازی یک کسب و کار باشد؟
طرحی که به وسیله تلاش ذهنی شکل می گیرد ایده نام دارد. ایده یک طرح ذهنی است، اما فرصت نیاز جدیدی است که بتوان آن را به کسب و کار یا یک ارزش اقتصادی تبدیل کرد. هر ایده ای فرصت نیست، بلکه تنها ایده ای که پاسخ به یک نیاز باشد می تواند به صورت بالقوه یک فرصت باشد. تلاش زیادی باید انجام شود تا یک ایده به فرصت تبدیل شود. ایده اولین مرحله از دستیابی به یک فرصت کسب و کار است.
فرصت ها از جمع ایده با یک نقص یا نیاز بوجود می آیند. لذا فرصت ها یا خلق می شوند یا کشف می شوند: ( ایده+نیاز= فرصت راه اندازی کسب و کار)
مدل اول (خلق فرصت): ابتدا یک ایده (یک طرح ذهنی) داریم و باید به دنبال خلأ و نیازی بگردیم که ایده ما پاسخ به آن نیاز باشد.
مدل دوم (کشف فرصت): نقص یا نیازی وجود دارد و باید ایده ای برای رفع آن نقص یا نیاز بیابیم.
یک روش 5 مرحله ای جهت یافتن ایده مناسب کسب و کار وجود دارد که به شرح ذیل می باشد:
1- جستجو در منابع فرصت
2- فهرست نمودن تمامی ایده های ممکن
3- غربال کردن ایده ها
4- اولویت بندی ایده های ابقا شده
5- انتخاب ایده کسب و کار و امکان سنجی اولیه
مطالعه امكان سنجي براي روشن كردن اين است كه آيا يك پروژه يا يك كسب و كار، قابل اجراست يا نه؟ به عبارت ديگر، ايده مورد بررسي، ارزش صرف زمان، هزينه و ساير منابع را دارد يا بايد رها شود؟ مطالعه امكان سنجي، عدم اتلاف منابع و سرمايه گذاري‌هاي بعدي را تضمين مي كند.
امكان سنجي (feasibility study )
در امکان سنجی، شدنی بودن یک ایده بررسی می شود. امکانسنجی معمولاً در سه حوزه انجام می گیرد:
1- امکان سنجی عملیاتی (آیا ایده واقعا کار می کند ؟): با بررسی نیاز مورد نظر و چگونگی رفع آن معمولاً به این سوالات پاسخ داده می شود اما این امکان سنجی با مطالعه دقیق تر بازار و بررسی کسب و کارهای مشابه و همچنین تحقیق و مطالعه کامل تر در مورد نیاز مورد نظر و چگونگی رفع نیاز انجام می گیرد. بنابراین تا می توانید نسبت به موضوع مورد نظر تحقیق نموده و نمونه های مشابه موجود را با ایده خود مقایسه نمایید و مزیت های ایده خود را نسبت به نمونه های مشابه استخراج کنید، چون همین مزیت ها در آینده جهت توجیه سرمایه گذاران به منظور سرمایه گذاری بر روی ایده هایتان بسیار مفید خواهد بود.
2- امکان سنجی تکنیکی (آیا تکنولوژی ایجاد آن وجود دارد ؟): آیا توان انجام چنین طرحی وجود دارد و یا آیا می توانیم تیمی را در کنار هم تشکیل دهیم تا بتوان به چنین توانی دست پیدا کرد. این توان شامل توان فنی اعم از تجهیزات و نیروی انسانی است. باید در نظر داشته باشید که با حدس و گمان نباید بر روی داشتن چنین توانی صحه گذاشت بلکه باید با دلیل و حتی آزمایش (بیشتر برای واحد های تولیدی) داشتن چنین توانی را اثبات کرد. به طور مثال اگر شما قصد راه اندازی یک فروشگاه الکترونیک را دارید باید به این نقطه برسید که شما توان طراحی و پیاده سازی آن فروشگاه را دارید و یا اینکه تیمی را می شناسید که می توانند این فروشگاه را برای شما طراحی و راه اندازی کنند.
3- امکان سنجی اقتصادی (در صورت کار کردن یا سا ختن منفعت اقتصادی دارد ؟): این امکان سنجی بسیار مهم و حیاتی است. به دلیل اینکه در این نوع امکان سنجی شما باید کسب درآمد و سوددهی ایده خود را ثابت کنید. در صورتی که تمامی انواع امکان سنجی ایده شما صورت پذیرفت و امکان پذیر بودن آن مورد تأیید واقع شد نوبت به بررسی مالی و اقتصادی طرحتان می رسد. در این امکان سنجی شما باید تمامی نیاز هایتان جهت اجرائی کردن طرح را ثبت کرده و هزینه های مربوطه را مشخص کنید. سپس با مشخص کردن درآمد حاصل از اجرای طرح، سود فعالیت های خود را محاسبه نمائید. البته معمولاً امکان سنجی مالی و اقتصادی طرح برای ایده های تولیدی ملموس تر از ایده های خدماتی، بخصوص ایده های نو در حوزه خدمات است.
در هنگام امکان سنجی به خودتان سخت بگیرید و تا آنجا که امکان دارد از حدس و گمان فاصله بگیرید و با دلیل و شواهد نسبت به اثبات ایده خود اقدام کنید. هر چه قدر امکان سنجی ایده تان درست تر و دقیق تر باشد، آسان تر و با اعتماد به نفس بیشتری می توانید از ایده خود دفاع کنید.
بعد از اینکه امکان سنجی ایده خود را انجام داده اید و از شدنی بودن آن مطمئن شده اید، نوبت به تهیه طرح کسب و کارتان می رسد. در نظر داشته باشید امکان سنجی با طرح کسب و کار متفاوت می باشد. امکان سنجی معمولاً یک بار و قبل از اجرای ایده انجام می شود، ولی طرح کسب و کار ممکن است بارها تغییر کند حتی در حین اجرای طرح!
قبل از شروع پروژه خود به طرح کسب و کار نیاز دارید. خوشبختانه با کمی جستجو می توانید درباره این نوع طرح مطالب بیشتری باموزید. قصد ندارم طرح کسب و کار را تشریح کنم اما فقط یک نکته راباید متذکر شو و آن این است که طرح کسب و کارتان را هم واقعی بنویسید. در هر مرحله از کار اگر نیاز به اصلاح داشت آنرا اصلاح کنید. هر کجا دیدید اشتباه کرده اید اشتباه خود را اصلاح کنید. هر چقدر طرح کسب و کار شما دقیق تر باشد با خیال راحت تر گام بر می دارید و کتر کسی می تواند شما را در مورد رسیدن به هدفتان نا امید کند. در ضمن با طرح کسب و کار مطمئن و دقیق، افراد بیشتری به شما اعتماد کرده و فرصت جذب منابع مالی را خواهید یافت.
حرف تا عمل…
وقت عمل فرا رسیده است. هر چند تحقیقات همیشه باید به صورت پیوسته در حین عملیاتی کردن طرح هم وجود داشته باشد اما حالا وقت آن رسیده تا تمامی تحقیقات و نوشته های خود را عملیاتی کنید.
در حین اجرا باید موارد بسیار زیادی را مد نظر قرار دهید که مهمترین آنها به شرح ذیل می باشد:
· مشخص نمودن فعالیت های اجرایی مختلف
· برنامه ریزی جهت اجرا
· تأمین به موقع منابع مختلف
· کنترل مرحله به مرحله کار
· بررسی مشکلات احتمالی در حین انجام فعالیت ها و حل و رفع موانع
· تست و راه اندازی آزمایشی و باز هم رفع مشکلات احتمالی
· بهره برداری نهایی
هر کدام از موارد فوق را جدی بگیرید و برای اجرای آن از افراد و ابزارهای مناسب بهره ببرید. هر چه قدر در مورد مطالب فوق بیشتر بدانید به طور حتم در انجام آنها استوار تر خواهید بود.
موسی ترابی
